خبرگزاری مهر، گروه استانها: در حالی روز گذشته وزارت نیرو اعلام کرد که میزان بارندگی استان سیستان و بلوچستان نسبت به متوسط بلندمدت (۵۲ ساله)، ۹۱ درصد کاهش داشته است که پیش از این خبرگزاری مهر در گزارشهای متعددی به این موضوع اشاره و حتی راهکارهای عملیاتی در خصوص مواجه با این بحران ارائه کرده بود.
با توجه به تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین و بر اساس گزارش تهیه شده توسط سازمان ملل پیشبینی شده تا پایان سال ۲۰۳۰ میلادی بحران آب در مناطق با اقلیم خشک و نیمه خشک، منجر به مهاجرت ۲۴ تا ۷۰۰ میلیون نفر شود. از سوی دیگر با توجه به جغرافیا و شرایط آبوهوایی ایران یکی از بحرانهای مهمی که کشور را تهدید میکند، مسئله کمبود آب است که میزان بالای مصرف آن و رویکرد فرهنگی نامناسب این بحران را در عصر حاضر به یک چالش جدی تبدیل کرده است.
ایران در یکی از خشکترین مناطق جهان قرار گرفته است و کمبود آب در آن مهمترین تنگنای توسعه کشاورزی به شمار میآید. همچنین با توجه به اینکه دوران استحصال آبهای ارزان قیمت به پایان رسیده و پتانسیل آبی کشور دیگر نمیتواند پاسخگوی نیازهای روبه رشد تقاضای آب به خصوص در بخش کشاورزی باشد، قطعاً ناچار و مکلف به بهینه سازی مصرف آب هستیم.
از سوی دیگر با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی استان سیستان و بلوچستان و پراکندگی مکانی نامناسب بارندگی و وجود خشکسالیهای متناوب، صرفه جویی در مصرف آب و برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع آب موجود به خصوص در بخش کشاورزی که بیشترین مصرف آب موجود در کشور را به خود اختصاص داده در این استان استراتژیک یک امر ضروری است.
سیستان و بلوچستان تنها استان بدون بارش کشور در فصل زمستان
محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در حالی از ابتدای زمستان تاکنون در همه استانهای کشور بارندگی ثبت شده که هنوز در سیستان و بلوچستان حتی یک قطره باران هم نباریده است.
وی افزود: زمستان پربارش ترین فصل سیستان و بلوچستان است و سالانه بیش از ۵۰ درصد بارشهای استان در این فصل تأمین میشود اما با گذشت حدود ۲ ماه از این فصل هنوز هیچ بارانی در استان نباریده است.
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه سال گذشته تا این موقع از زمستان بیش از ۳۶ میلی متر بارش در استان باریده بود ادامه داد: وضعیت بارندگی در سایر استانها به ویژه استانهای همجوار سیستان و بلوچستان نیز خوب نیست.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر میزان بارشها در ۲۸ استان کشور نسبت به سال گذشته کاهش یافته است، گفت: کاهش بارندگی به حدی است که میانگین بارش ایران تا این موقع از سال زراعی بیش از ۴۰ درصد کمتر از سال گذشته بوده است.
به طور کلی سیستان و بلوچستان استانی کم باران است که میانگین بلند مدت بارش آن حدود ۱۰۰ میلیمتر است
حیدری افزود: این کاهش بارندگی در سیستان و بلوچستان چشمگیر تر بوده است به نحوی که حتی از ابتدای سال زراعی یعنی اول مهرماه تا کنون تنها ۴.۸ میلی متر باران باریده است که نسبت به سال گذشته بیش از ۹۶ درصد کاهش یافته است.
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان بیان کرد: با همه این مسائل به طور کلی سیستان و بلوچستان استانی کم باران است که میانگین بلند مدت بارش آن حدود ۱۰۰ میلیمتر در سال است.
وی تصریح کرد: بر اساس خروجی مدلهای فصلی انتظار میرود بارشهای اسفند ماه در حد نرمال باشد اما این بارندگیها آنقدر نیست که کسری بارشها را جبران کند.
از همین رو با توجه به اینکه کشور ما در کمربند خشک جهان قرارگرفته و میزان بارندگی آن یک سوم متوسط جهانی است و متوسط بارندگی استان سیستان و بلوچستان هم یک سوم متوسط بارندگی کشور است لذا بر اساس این ویژگیها طلب میکند که با قبول این وضعیت در جهت استفاده بهینه از آبهای موجود با برنامه ریزی درست و اصولی گامهای مؤثری را برداریم که یکی از آنها جلوگیری از تبخیر بیش از حد آب از منابع آبی موجود استان از جمله چاه نیمه هاست.
سالانه ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب از چاه نیمهها تبخیر میشود
حبیب الله دهمرده، نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: با توجه به اهمیت حفاظت از منابع آبی در منطقه سیستان، لازم است تا هرچه سریعتر برای مسئله تبخیر آب از چاه نیمهها چاره اندیشی شود.
وی افزود: با توجه به احداث بند کمال خان در کشور افغانستان و ممانعت از ورود آب به منطقه سیستان، لازم است تا برای تأمین آب منطقه سیستان چاره اندیشی شود.
وی میزان تبخیر آب از چاه نیمههای سیستان را ۲۵۰ سالانه تا ۳۰۰ میلیون متر مکعب عنوان کرد و افزود: باید با کار کارشناسی این سطح تبخیر در چاه نیمهها را کاهش داد.
استحصال آبهای ژرف و انتقال آب دریای عمان از جمله راهکارهای پیش رو هستند اما حفاظت از منابع آبی موجود هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی گفت: استحصال آبهای ژرف و انتقال آب دریای عمان از جمله راهکارهای پیش رو هستند اما حفاظت از منابع آبی موجود هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی با اشاره به اینکه استفاده از پنلهای خورشیدی یکی از راهکارهای کاهش تبخیر از سطح منابع آبی است، تصریح کرد: اگر نیاز است باید کارخانه ساخت پنل در سیستان ایجاد شود تا پنل مورد نیاز در خود منطقه تولید شود.
دهمرده با اشاره به اینکه درختکاری و ایجاد فضای سبز در جوار چاه نیمهها هم میتواند راهکاری برای حل این مشکل باشد، گفت: از مسئولان و دولت انتظار داریم که به این مسئله حیاتی به صورت ویژه رسیدگی کنند.
کاهش ۱۲ درصدی حجم مخازن سدهای سیستان و بلوچستان
محمد دلمرادی، مدیرعامل شرکت آب منطقهای سیستان و بلوچستان در گفت وگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در حال حاضر ۵۸ درصد حجم مخازن سیستان و بلوچستان پر است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۲ درصد کاهش را نشان میدهد.
وی افزود: حجم مخازن سدهای سیستان و بلوچستان یک میلیارد و ۹۲۴ میلیون متر مکتب است که در حال حاضر حجم کل ذخیره شده در پشت آنها یک میلیارد و ۱۱۱ میلیون متر مکعب است که نسبت به سال گذشته در همین زمان ۱۲ درصد کاهش را نشان میدهد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای سیستان و بلوچستان نقش سدها را در رونق اقتصادی منطقه و تأمین آب شرب و کشاورزی بسیار مهم و اساسی دانست و تصریح کرد: البته استفاده مناسب و با برنامه از این ظرفیت بسیار مهم است.
در مجموع با توجه به جغرافیا و شرایط آبوهوایی سیستان و بلوچستان و سابقه خشکسالیها و همچنین کمبود منابع آب موجود، عدم مدیریت و برنامهریزی صحیح در استفاده از آب میتواند خسارتهای جبران ناپذیری را برای منطقه استراتژیک کشور در پی داشته باشد که نیازمند توجه و برنامه ریزی مسئولان مربوطه در این زمینه است.
نظر شما